Pozdrawiam cię serdecznie w imieniu Pana Jezusa Chrystusa.
W moim Kościele dzielimy się sokiem gronowym (z winogron) i krakersem (ciastkiem) specjalnie na tę okazję przygotowanym (bez zakwasu, czyli bez dodatku środków fermentujących, np. drożdży). Tak było też w Kościołach, do których uczęszczałem wcześniej. Czasem uczestniczyłem w Wieczerzy Pańskiej z wykorzystaniem tradycyjnego chleba (lub bułki), ale wciąż towarzyszył temu sok gronowy (bezalkoholowy). Raczej nie stosuje się wina alkoholowego (można się z tym spotkać w małych grupach).
Dlaczego używamy wypieku pozbawionego procesu fermentacyjnego?
Bóg zakazał Izraelitom spożywać w okresie Paschy (więcej na temat tego święta żydowskiego dowiesz się, klikając tutaj) wszelki chleb pieczony na zakwasie (seor – zaczyn kwaśny), czyli hamec (pieczywo kwaszone z produktów zbożowych). Hamec to produkt z każdego z pięciu podstawowych zbóż: pszenicy, żyta, jęczmienia, orkiszu lub owsa, który wszedł w kontakt z wodą na czas co najmniej 18 minut. Izraelici nie tylko nie mogli jeść takiego chleba podczas Paschy, ale też musieli usunąć go z domu.
2 Mojżeszowa 12:14-20
„[…] dzień ten będzie wam dniem pamiętnym i będziecie go obchodzili jako święto Pana; będziecie go obchodzili przez wszystkie pokolenia jako ustanowienie wieczne. (15) Przez siedem dni jeść będziecie przaśniki. Już pierwszego dnia usuniecie kwas z domów waszych, bo każdy, kto od pierwszego do siódmego dnia jeść będzie to, co kwaszone, usunięty będzie z Izraela […]. (20) Nie będziecie jedli nic kwaszonego; we wszystkich siedzibach waszych jeść będziecie przaśniki”.
2 Mojżeszowa 13:6-7
„[…] przez siedem dni jeść będziesz przaśniki, a dnia siódmego będzie święto Pana. (7) Przaśniki będzie się spożywać przez siedem dni; nie znajdzie się u ciebie nic kwaszonego i nie znajdzie się u ciebie kwasu w obrębie wszystkich granic twoich”.
Pismo Święte mówi, że Jezus podczas ostatniej wieczerzy (a była to Wieczerza Paschalna) użył właśnie takiego chleba. Był to chleb przaśny, pieczony bez zakwasu [w Biblii zakwas oznacza grzech i zepsucie (2 Mojżeszowa 12:8)]. Bazując również na przykładach z Nowego Testamentu, możemy stwierdzić, że kwasem (w znaczeniu przenośnym) może być jeszcze (indywidualnie): fałszywa nauka (Mateusza 16:12), obłuda, zło (Łukasza 12:1), złość, przewrotność lub kłamstwo (1 Koryntian 5:8).
Mateusza 16:11-12
„[…] jakżeż to jest, że nie rozumiecie, iż wam nie o chlebie mówiłem? Strzeżcie się kwasu faryzeuszów i saduceuszów. (12) Wtedy zrozumieli, że nie mówił, aby się wystrzegali kwasu chlebowego, lecz nauki faryzeuszów i saduceuszów”.
1 Koryntian 5:6-8
„[…] nie macie się czym chlubić. Czy nie wiecie, że odrobina kwasu cały zaczyn zakwasza? (7) Usuńcie stary kwas, abyście się stali nowym zaczynem, ponieważ jesteście przaśni; albowiem na naszą Wielkanoc jako baranek został ofiarowany Chrystus. (8) Obchodźmy więc święto nie w starym kwasie ani w kwasie złości i przewrotności, lecz w przaśnikach szczerości i prawdy”.
Łukasza 12:1
„A gdy się zgromadziły niezliczone rzesze ludu, tak iż nawzajem się deptali, zaczął mówić najpierw do uczniów swoich: Strzeżcie się kwasu faryzeuszów, to jest obłudy”.
Zgodnie z zapowiedzią Pana Jezusa chleb użyty przy Wieczerzy Paschalnej wyobrażał Jego doskonałe ciało [Jezus był bez grzechu (Mateusza 16:11-12 / 1 Koryntian 5:6-7 / 1 Piotra 2:22 / 1 Jana 2:1-2)], które miał złożyć na ofiarę za ludzkie grzechy. Było to zgodne z należnością (doskonałą ofiarą), której domagała się Boża sprawiedliwość (przeczytaj List Pawła do Rzymian 3:21-26 i List do Hebrajczyków 9:1-16), i ofiarami starotestamentowego prawa (3 Mojżeszowa 1-12), które składano za przewinienia ludu (3 Mojżeszowa 2:1-7) .
Łukasza 22:19
„[…] i wziąwszy chleb, i podziękowawszy, łamał i dawał im, mówiąc: To jest ciało moje, które się za was daje; to czyńcie na pamiątkę moją”.
Jana 6:48-51
„[…] Ja jestem chlebem żywota. (49) Ojcowie wasi jedli mannę na pustyni i poumierali; (50) tu natomiast jest chleb, który zstępuje z nieba, aby nie umarł ten, kto Go spożywa. (51) Ja jestem chlebem żywym, który z nieba zstąpił; jeśli kto spożywać będzie ten chleb, żyć będzie na wieki; a chleb, który Ja dam, to ciało moje, które Ja oddam za żywot świata”.
Upamiętniając Wieczerzę Pańską, spożywamy również sok z winogron (gronowy). Symbolizuje on przelaną krew Jezusa (w nawiązaniu do starotestamentowych ofiar – przeczytaj 3. Księgę Mojżeszową 5:11-13) i początek Nowego Przymierza (więcej o przymierzach dowiesz się, klikając tutaj). Był to moment, kiedy Jezus [Baranek Paschalny (1 Koryntian 5:7)] został złożony na ofiarę (Hebrajczyków 8:8-13) i system ofiar Starego Przymierza przestał już być potrzebny (Hebrajczyków 9:25-28).
Mateusza 26:27-28
„[…] potem wziął kielich i podziękował, dał im, mówiąc: Pijcie z niego wszyscy; (28) albowiem to jest krew moja nowego przymierza, która się za wielu wylewa na odpuszczenie grzechów”.
Hebrajczyków 9:22
„[…] a według zakonu niemal wszystko bywa oczyszczane krwią, i bez rozlania krwi nie ma odpuszczenia”.
Co na temat napoju w kielichu mówi Pismo Święte?
Łukasza 22:17-18
„[…] potem wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie rzekł: Weźcie go i podzielcie między siebie; (18) albowiem powiadam wam: odtąd nie będę już pił z owocu winnego krzewu, aż przyjdzie królestwo Boże”.
Wieczerza Pańska (komunia) została ustanowiona w momencie, kiedy uczniowie i Jezus spożywali Paschę. Prawo dotyczące tego święta, opisane w 2. Księdze Mojżeszowej 12:14-20, zabraniało w tygodniu paschalnym posiadania i korzystania w domostwach z czegokolwiek, co zawierało zakwas (kwas był kojarzony z zepsuciem moralnym i grzechem). Niektórzy więc twierdzą, że w czasie Wieczerzy Pańskiej nie mógł być spożywany nawet sok (a tym bardziej wino), ponieważ już w samych owocach i soku jest kwas.
Jak mógłbym to wytłumaczyć?
Kiedy czytamy o kwasie zakazanym podczas Paschy, znajdujemy dwa hebrajskie słowa z tym związane: „hamec” – chleb na zakwasie – i „seor” – zaczyn chleba kwasowego (zakwas). Chodzi tu więc o kwasy w pieczywie i zbożu, a nie inne kwasy, np. zawarte w owocach i sokach. Dlatego takie płyny nie zaliczały się do produktów zakazanych do spożycia w czasie Paschy.
Czy mogło być to wino alkoholowe?
Według mnie raczej nie. Jak Jezus mógłby pić wino alkoholowe i czynić je symbolem swojej krwi, skoro Biblia w kilku miejscach ostrzega nie tylko przed spożywaniem wina alkoholowego, ale nawet przed patrzeniem na nie:
Przypowieści Salomona 23:30-32
„[…] ci, którzy do późna przesiadują przy winie, którzy chodzą kosztować winnej mieszaniny. (31) Nie patrz na wino, jak się czerwieni, jak się skrzy w pucharze i lekko spływa do gardła. (32) Bo w końcu ukąsi jak wąż, wypuści jad jak żmija”.
Zakaz picia wina nie jest żadną regułą (nie jest zabroniona), jednak Wieczerza Pańska była doniosłym świętem i dlatego można przypuszczać, że spożywano na niej sok gronowy. Inny argument jest następujący: jak byli alkoholicy mogą być zmuszani do picia podczas Wieczerzy Pańskiej wina alkoholowego, skoro nawet łyk takiego trunku może znów przywołać uzależnienie?
Jeszcze inny argument: w Starym Testamencie kapłani nie mogli w Domu Bożym spożywać napojów alkoholowych: „[…] wina i mocnego napoju nie pijcie ani ty, ani synowie twoi z tobą, gdy będziecie wchodzić do Namiotu Zgromadzenia, abyście nie pomarli. Jest to przepis wieczny dla waszych pokoleń, (10) abyście umieli rozróżniać między tym, co święte, a tym, co nie święte, między tym, co czyste, a tym, co nieczyste, (11) i abyście nauczali synów izraelskich wszystkich ustaw, które im ogłosił Pan przez Mojżesza” (3 Mojżeszowa 10:9-11).
Jezus jako Arcykapłan Nowego Przymierza stosował się do wymogów prawa Mojżeszowego. Można z tego wnioskować, że podczas ostatniej wieczerzy użył On napoju bezalkoholowego (soku z winogron).
W dzisiejszych czasach toczą się na ten temat burzliwe dyskusje, choć w gruncie rzeczy fragmenty mówiące o Wieczerzy Pańskiej (już w Nowym Testamencie) odnoszą się bardziej do samego kielicha niż do jego zawartości. Dlatego nie możemy zapominać, co symbolizuje kielich i nie powinniśmy oceniać brata czy siostry w Chrystusie, bazując na naszych opiniach i przekonaniach na ten temat.
Pytasz: „jak należałoby to czynić?”.
W Wieczerzy Pańskiej nie chodzi o rodzaj spożywanych substytutów, a o jej duchowe cele: przypomnienie, czym była ofiara Chrystusa (więcej na ten temat tutaj) i tego, w jaki sposób nasze życie (postępowanie) odzwierciedla wytyczne (nakazy) przekazane nam przez Jezusa (a także jak nasze życie odzwierciedla Jego charakter).
1 Koryntian 11:27-29
„[…] przeto, ktokolwiek by jadł chleb i pił z kielicha Pańskiego niegodnie, winien będzie ciała i krwi Pańskiej. (28) Niechże więc człowiek samego siebie doświadcza i tak niech je z chleba tego i z kielicha tego pije. (29) Albowiem kto je i pije niegodnie, nie rozróżniając ciała Pańskiego, sąd własny je i pije”.
Na co należy tutaj zwrócić uwagę?
W tym fragmencie Apostoł Paweł ostrzega tych, którzy w sposób niegodny przystępują do Wieczerzy Pańskiej. Nakazuje, aby każdy samego siebie doświadczał (sprawdzał, badał swoje serce, postępowanie, życie z Bogiem i stosunek do innych) – jest to nawiązanie do paschalnych wymogów dotyczących usunięcia z domostwa wszelkiego chleba z zakwasem (hamec, seor). Wzięcie udziału w Wieczerzy Pańskiej w sposób niegodny może oznaczać, że nie oddajemy jej właściwej czci (zapominamy o wielkiej cenie, jaką zapłacił za nas Zbawiciel), żyjąc w kłamstwie, obłudzie, grzechu, wyzuci ze wzajemnej miłości i poszanowania [(Rzymian 6:1-7) więcej na ten temat dowiesz się, klikając tutaj]. W czasach apostolskich Wieczerza Pańska była wspólną ucztą (tzw. „ucztą miłości”), na której gromadzili się ludzie wierzący, dając wyraz swojej jedności i uwielbienia dla Boga. Niestety wierzący w Koryncie nie spożywali jej w sposób należyty, zatracając jej właściwe przeznaczenie (budujące relację z Bogiem, świętość, jedność, miłość, wzajemne zaufanie i braterską troskę). Na ucztach, które miały łączyć wyznawców tego samego Pana, można było zauważyć podziały i nierówności społeczne. Apostoł Paweł nie pochwalał takiego postępowania, uważał je za niegodne i karcił tych, którzy tak robili (przeczytaj o tym w 1. Liście Pawła do Koryntian 11:17.22b). W 1. Liście Jana czytamy: „[…] bo jeżeli ktoś mówi, że miłuje Boga, a swojego brata nienawidzi, jest kłamcą” (1 Jana 4:20) i dalej: „[…] kto miłuje Tego [Boga], który go zrodził, miłuje też tego, który z Niego się narodził” (1 Jana 5:1).
Czyli dwie osoby miłujące tego samego Boga powinny się wzajemnie miłować i troszczyć się o siebie. Przystępując do Wieczerzy Pańskiej, należy więc być pojednanym z tymi, którzy nas skrzywdzili, i tymi, których my sami skrzywdziliśmy. Wieczerza Pańska (komunia) w pierwszym Kościele służyła koncentracji umysłu na życiu prowadzonym w chrześcijańskim środowisku (udowadnianiu miłości wobec innych wierzących). Dlatego nie przychodzimy na Wieczerzę Pańską dla samych siebie (by spełnić naszą osobistą praktykę religijną), lecz aby zjednoczyć się duchowo z innymi i z samym Jezusem (z czystym sercem). Według mnie właśnie tak należy dziś praktykować pamiątkę Wieczerzy Pańskiej.
Jeśli masz jeszcze pytania, napisz: luke@zaJezusem.com.
