1. Jaka jest historia kościoła protestantów, i kto go ustanowił (założył?).
2. Jaka jest historia kościoła Rzymsko – Katolickiego, i kto go ustanowił? (założył?).
1. Na podstawie Pisma Świętego możemy stanowczo stwierdzić, że ruch protestancki zapoczątkował i ustanowił Duch Święty (Duch prawdy – więcej na ten temat, kliknij tutaj). Kiedy ludzie zaczęli czytać i poznawać Biblię (Pismo Święte, Słowo Boże), zauważyli niezgodność nauk ówczesnego Kościoła z zawartymi w niej treściami i to stało się inspiracją dla powstania reformacji (protestantyzm). Nawiązując do wcześniejszego stwierdzenia; To Duch Święty pobudził do działania ludzi, którym na sercu leżała prawda, sprawiedliwość i powrót do biblijnego chrześcijaństwa: „(1)A Duch wyraźnie mówi, że w późniejszych czasach odstąpią niektórzy od wiary i przystaną do duchów zwodniczych i będą słuchać nauk szatańskich, (2) uwiedzeni obłudą kłamców, naznaczonych w sumieniu piętnem występku,…”(1 Tymoteusza 4:1-2 – więcej na ten temat, kliknij tutaj).
Prekursorzy reformacji (protestantyzmu):
Około roku 1170, kupiec z Lyonu, Peter Waldo dzięki lekturze Nowego Testamentu odnalazł cel życia. Doprowadził on do opracowania przekładu Biblii na język prowansalski (południowa odmiana francuskiego). Jego naśladowcy założyli Kościół Waldensów, który przez wieki doświadczał srogich prześladowań.
Wiklif
Prawie 200 lat później oksfordzki teolog, Jan Wiklif, studiując Biblię doszedł do wniosku, iż jest ona tak ważna, że powinna być dostępna dla każdego. W rezultacie, do roku 1384 Biblia łacińska (Wulgata) została z jego inicjatywy przetłumaczona na angielski. Tłumaczami większości ksiąg byli Nicholas z Hereford i John Purvey. Trzymali się bardzo ściśle łacińskiego tekstu, zachowując nawet niezgodny z angielskim szyk słów! Do roku 1395 Purvey poprawił tekst pod względem gramatyki i przejrzystości języka angielskiego. Niektóre egzemplarze zawierały uwagi wyrażające kontrowersyjne poglądy Lollardów (jak nazywano zwolenników Wiklifa). W roku 1408 zebrał się w Oxfordzie synod Kościoła, który zabronił kopiowania, rozpowszechniania i studiowania tych przekładów Biblii. Jednak pokusa czytania Biblii po angielsku była zbyt wielka. Kiedy 100 lat później pojawiły się pierwsze egzemplarze drukowane, w obiegu znajdowało się jeszcze wiele setek pisanych ręcznie kopii.
Hus
Podobny ruch miał miejsce na terenie obecnych Czech. Jan Hus, rektor Uniwersytetu w Pradze, pozostający pod wpływem nauk Wiklifa, został spalony na stosie w roku 1415; jego uczniowie rozpoczęli mimo to pracę nad tłumaczeniem Biblii. Rezultatem tego był czeski Nowy Testament, wydrukowany w 1475 roku.
Wynalazek druku i Reformacja
Kiedy około 1450 r. w niemieckim mieście Moguncji Johann Gutenberg udoskonalił technikę druku, wprowadzając ruchome czcionki, rozpoczęła się nowa era w historii książki, w tym także Biblii. Właśnie Biblia – w wersji łacińskiej – została wydrukowana jako pierwsza (1456). Dziesięć lat później w Strasburgu została wydrukowana wersja niemiecka, na podstawie tekstu nieznanego tłumacza z czternastego wieku. W roku 1471 wydrukowano pierwszą Biblię po włosku, a wkrótce po francusku Nowy Testament. Pierwsze holenderskie Pismo Święte pojawiło się w 1477 r. Rok później wydrukowano całą Biblię po katalońsku (dla Hiszpanii).
Erazm
Wszystkie drukowane wersje opierały się na istniejących rekopisach i były tłumaczone z łaciny. Jednak dzięki ożywieniu nauki, zaczęto studiować teksty w językach oryginalnych. Uczeni żydowscy przechowali Biblię hebrajską i wydrukowali ją we Włoszech w 1488 r. Grecki Nowy Testament został po raz pierwszy opublikowany przez wielkiego holenderskiego uczonego, Erazma, w roku 1516. Choć sam nie był tłumaczem (z wyjątkiem przekładów na łacinę), w przeciwieństwie do innych bardzo popierał przekładanie Biblii na języki współczesne. Pisał: „Chciałbym, aby Pismo Święte zostało przetłumaczone na wszystkie języki tak, aby nie tylko Szkoci czy Irlandczycy, ale także Turcy i Saraceni mogli je czytać i rozumieć. Chciałbym, aby rolnik śpiewał je w czasie orki, tkacz nucił je do wtóru swojego krosna, podróżny umilał sobie męczącą podróż jego historiami”.
Luter
W tym samym czasie w Niemczech, młody zakonnik, Marcin Luter, z wielkim zapałem studiował łacińską Biblię. Kiedy czytał, szczególnie uderzyły go słowa Pawła w Liście do Rzymian 1,17: „…W niej bowiem (Ewangelii) objawia się sprawiedliwość Boża, która od wiary wychodzi i ku wierze prowadzi”. Luter pisał później, jak wielką ulgę przyniosły mu te słowa. „Czułem się jak narodzony na nowo… Moja miłość dla tego najsłodszego słowa; „sprawiedliwość Boża” była odtąd tak wielka, jak poprzednia do niego nienawiść. W ten sposób słowa Pawła stały się prawdziwą bramą Raju”.
Luter był wykładowcą na uniwersytecie w Wittenberdze. Tam ogłosił swą doktrynę i przeprowadził dokładne studia hebrajskiego Starego Testamentu i greckiego Nowego Testamentu w przekładzie Erazma. Następnie podjął zadanie opracowania nowego tłumaczenia na niemiecki, przy użyciu możliwie najprostszego języka. Nowy Testament pojawił się w roku 1522, a cały przekład został ukończony w 1532. Od tego czasu jest to najlepiej znana niemiecka wersja Biblii.
Wystąpienie Marcina Lutra (1517 r.) i Reformacja skończyły się rozdziałem między kościołem katolickim a kościołami protestanckimi. Biblia znalazła się w centrum ruchu reformacyjnego. Pojawiły się nowe przekłady ksiąg świętych, głównie w krajach, w których zwyciężała Reformacja. W Niemczech do czasu wystąpienia Lutra ukazało się co najmniej 18 wydań Biblii w języku niemieckim i wszystkie były przekładami z Wulgaty. W 1522 r. Luter opublikował własny przekład Nowego Testamentu, a 12 lat później także Starego Testamentu, dokonany z oryginału. W tym samym okresie (1525-1529) ukazał się w Zurychu przekład z oryginału, którego autorem był Zwingli. Kilkadziesiąt lat potem ujrzała światło dzienne tzw. Biblia kalwińska, w tłumaczeniu J. Fischera (1602-1604). W Anglii ukazało się w 1525 r. tłumaczenie Biblii z Wulgaty poprawione według języków oryginalnych, którego dokonał William Tyndale. W drugiej połowie tegoż stulecia i w XVII w. pojawiło się kilka przeróbek tego tekstu, z których ostatnia, opublikowana w 1611 r. i nazywana King James Version (Przekład Króla Jakuba), została przyjęta jako wersja autoryzowana w Kościele anglikańskim. Zastąpiła ją dopiero American Standard Version (1901 r.), którą po gruntownej rewizji (1946 r. NT i 1952 r. ST) przyjęto w Europie jako Revised Standard Version. We Francji przekład ksiąg świętych na francuski, opracowany przez J. de Rely’ego, ukazał się w 1487 r. W 1530 r., w dobie Reformacji, J. Lefevre d-Etaples dokonał nowego tłumaczenia, którego poprawiona wersja służyła także francuskim katolikom.
Ekspansja Reformacji spowodowała, że kościół katolicki usztywnił stanowisko wobec tłumaczenia Biblii na języki nowożytne. Sobór Trydencki wręcz zabronił publicznego posługiwania się wszelkimi przekładami Pisma Świętego poza Wulgatą. Część uczestników soboru domagała się zakazu tłumaczeń na języki narodowe, traktując je jako „matkę i źródło wszelkich herezji”. Mimo nacisków nie wydano jednak zakazu tłumaczeń, pozostawiając lokalnym episkopatom decyzję w tej sprawie. Przez kilka wieków po Soborze Trydenckim panował w kościele pogląd, że wierni nie powinni czytać Biblii w języku ojczystym bez zezwolenia stosownej władzy kościelnej, czyli biskupa ordynariusza miejsca. Taki stan rzeczy istniał do schyłku XIX w., czyli do pontyfikatu Leona XIII (1878-1903). W pewnych rejonach, np. w Europie Środkowej i Wschodniej, odnowa biblijna w kościele katolickim rozpoczęła się jeszcze później.
Powyższe informacje pochodzą ze strony www.biblia.net.pl.
2. Jaka jest historia Kościoła rzymskokatolickiego i kto go ustanowił (założył)?
Powszechny Kościół rzymskokatolicki przyjął swoją nazwę po podziale na Kościoły:
• Rzymskokatolicki – nazwa powstała z założenia, że biskup Rzymu jest duchowym ojcem chrześcijan.
• Wschodni prawosławny – ortodoks, „właściwie wielbiący”. Nazwa powstała z założenia, że wschodnie Kościoły są jedynymi, które właściwie wielbią Boga.
Podział nastąpił w 1054 roku, a kropkę nad „i” postawiła IV wyprawa krzyżowa w 1204 roku.
Jeśli interesuje cię głębsza analiza historii Kościoła rzymskokatolickiego, możesz zapoznać się z materiałem, w którym znajdziesz wyczerpujące informacje na ten temat: kliknij tutaj. Możesz również obejrzeć film na ten temat: część #1 – kliknij tutaj, część #2 – kliknij tutaj.
Jeśli masz więcej pytań, napisz.
Dziękuję, Luke – luke@zaJezusem.com
