Księga Wyjścia – 2 Księga Mojżeszowa
I. Uwolnienie Izraela 1:1-15:21
1. Potrzeba uwolnienia z Egiptu 1:1-22
a. Rozmnożenie się Izraela 1:1-7
b. Cierpienie Izraela 1:8-14
c. Planowana eksterminacja Izraela 1:15-22
2. Przygotowanie wybawcy dla Izraela 2:1-4:31
a. Mojżesz uratowany przed śmiercią 2:1-10
b. Mojżesz broniąc Izraelitę morduje Egipcjanina 2:11-22
c. Izrael woła do Boga o pomoc 2:23-25
d. Bóg powołuje Mojżesza 3:1-4:17
(1). Cudowne objawienie się Boga 3:1-6
(2). Bóg powołuje Mojżesza na wybawcę 3:7-10
(3). Bóg odpowiada na Mojżesza opory 3:11-4:17
(a). „Kim jestem” 3:11-12
(b). „Jakie jest twe imię” 3:13-22
(c). „Nie uwierzą mi” 4:1-9
(d). „Mam wadę mowy” 4:10-17
e. Mojżesz przyjmuje powołanie 4:18-26
(1). Mojżesz wraca do Egiptu 4:18-23
(2). Mojżesz dopełnia obrzezania 4:24-26
f. Izrael przyjmuje Mojżesza: jako wybawcę 4:27-31
3. Bóg uwalnia Izraela z niewoli egipskiej 5:1-15:21
a. Mojżesz konfrontuje faraona poprzez Słowa 5:1-6:9
(1). Faraon odrzuca Mojżesza 5:1-14
(2). Izrael odrzuca Mojżesza 5:15-21
(3). Mojżesz wątpi w Boży plan 5:22-23
(4). Bóg upewnia Mojżesza 6:1-8
(5). Mojżesz upewnia Izraela: ale on go nie słucha 6:9
b. Mojżesz konfrontuje faraona poprzez cuda 6:10-7:13
(1). Bóg ponownie posyła Mojżesza z poselstwem do faraona 6:10-30
(a) Mimo iż Mojżesz ponownie ma wątpliwości: które przychodzą z zewnątrz 6:12-13
(b) Genealogia Mojżesza i Aarona 6:14-27
(c) Mimo iż Mojżesz ponownie ma wątpliwości: które przychodzą z wewnątrz 6:28-30
(2). Bóg ponownie upewnia Mojżesza 7:1-7
(3). Laska Aarona połknęła laski mędrców egipskich 7:8-13
c. Mojżesz konfrontuje faraona poprzez Plagi 7:14-11:10
(1). Plaga I: krew 7:14-25
(2). Plaga II: żaby 7:26-8:11
(3). Plaga III: komary 8:12-15
(4). Plaga IV: muchy (bąki) 8:16-28
(5). Plaga V: pomór (zaraza) bydła 9:1-7
(6). Plaga VI: wrzody 9:8-12
(7). Plaga VII: grad 9:12-35
(8). Plaga VIII: szarańcza 10:1-20
(9). Plaga IX: ciemność 10:21-29
(10). Plaga X: śmierć pierworodnych 11:1-10
d. Izrael uwolniony z Egiptu poprzez krew 12:1-13:16
(1). Instrukcja na temat Paschy 12:1-14
(2). Instrukcja na temat Święta Przaśników 12:15-20
(3). Uczestnictwo Izraela w Święcie Paschy 12:21-28
(4). Śmierć pierworodnych i uwolnienie poprzez Paschę 12:29-36
(5). Wyjście z Egiptu 12:37-42
(6). Prawo uczestniczenia w święcie Paschy (obrzezani) 12:43-51
(7). Poświęcenie pierworodnych rezultatem Paschy 13:1-16
e. Izraela uwolniony z Egiptu poprzez moc 13:17-15:21
(1). Bóg wyprowadza Izraela z Egiptu 13:17-14:2
(2). Faraon podąża za Izraelem 14:3-9
(3). Izrael szemra przeciw Bogu 14:10-12
(4). Bóg otwiera przejście przez Morze Czerwone 14:13-31
(5). Izrael wielbi Boga 15:1-21
II. Oddzielenie Izraela (oraz zaopatrzenie i ochrona) 15:22-18:27
zachowanie Izraela na pustyni podczas pochodu na górę Synaj „niosłem ich na orlich skrzydłach i przywiodłem do siebie” Wj 19:4
1. Zaspokojenie pragnienia szemrzącego Izraela 15:22-27 (gorzka woda w Mara [miejsce kuszenia] oraz 12 źródeł w Elim)
2. Zaspokojenie głodu szemrzącego Izraela 16:1-36 (manna i przepiórki na pustyni Sin)
3. (Ponowne) Zaspokojenie pragnienia spierającego z Mojżeszem Izraela 17:1-7 (woda z towarzyszącej im skały w Massa [miejsce kuszenia] i Meriba [miejsce sporu])
4. Zachowani od wroga i porażki w Refidim 17:8-16 (zwycięstwo nad atakującymi Amalekitami – dzięki wzniesionym rękom Mojżesza)
5. Zachowani od chaosu i przepracowania 18:1-27 (porady Jetro pomogły uporządkować życie duszpasterskie Izraela)
III. Połączenie z Bogiem 19-40
…poprzez zawarcie przymierza („małżeństwa z Bogiem”) nadanie prawa oraz zamieszkanie Boga wśród ludzi (zrobienie miejsca kultu Boga) – Izrael stał się narodem Boga (ustanowienie).
A. Zawarcie Przymierza pomiędzy Bogiem a Izraelem – „małżeństwo” 19-24
1. Przyjęcie propozycji Przymierza 19:1-25
a. Miejsce dla zawarcia Przymierza 19:1-2
b. Propozycja Przymierza oraz cel jego zawarcia 19:3-6
c. Izrael akceptuje propozycję Przymierza z Bogiem 19:7-8
2. Objawienie Boga Przymierza 19:9-25
a. Izraelici poświęcają się na spotkanie z Bogiem Przymierza 19:9-15
b. Przybycie Boga Przymierza 19:16-25
3. Objawienie treści Dekalogu – Dziesięciu Przykazań 20:1-21 zwanych również jako „Dziesięć Słów” Wj 34:28; Pwt 4:13; 10:4.
a. Dekalog – Dziesięć Przykazań 20:1-17
(1). Przykazania dotyczące relacji z Bogiem 20:1-11
(2). Przykazania dotyczące relacji z człowiekiem 20:12-17
b. Reakcja Izraela 20:18-21
4. Objawienie praw 20:22-23:33 „Księgi Przymierza” (24:7)
a. Prawo dotyczące zrobienia „ołtarza z ziemi” dla Boga 20:22-26
b. Prawo dotyczące socjalnego życia 21:1-22:15
(1). Prawa dotyczące osób 21:1-32
(a). Prawo rodzinne 21:1-11:
(prawo niewolnika-Hebrajczyka 1-6 oraz prawo drugorzędnej żony 7-11)
(b). Prawo karne 21:12-32:
(dotyczące zabójstwa lub zranienia oraz prawo odwetu 23-25 por. Mt 5:38)
(2). Prawa dotyczące własności 21:33-22:14
(Prawo rzeczowe dotyczące odszkodowań: kradzieży i wyrządzonych szkód)
c. Prawo dotyczące życia moralnego 22:15-23:9 (Prawo moralne)
(1). Właściwe zachowanie 22:15-30
(a). Prawo dotyczące obcowania z dziewicą 15-16:
(b). Kara śmierci 17-19:
(c). Prawo opieki społecznej 21-23:
(d). Prawo pożyczki 24-26
(2). Właściwy sąd 23:1-9 (Prawo prawdomówności i bezstronności) (rozwinięcie IX przykazania)
d. Prawo dotyczące religijnych świąt 23:10-19
(1). Rok Szabatowy 23:10-13
(2). Trzy doroczne święta 23:14-19 (święta: Przaśników: Żniw i Paschy).
e. Końcowe obietnice i przestrogi dotyczące podboju 23:20-33 (zachęta do zachowania Prawa) nadanie obietnic
5. Oficjalne (formalne) zawarcie Przymierza 24:1-18 obrzędowe dopełnienie Przymierza
a. Przymierze zawarte poprzez krew oraz odczytanie Księgi Przymierza 24:1-8 Dekalog był częścią Księgi Przymierza. Był spisany na pergaminie: a potem jeszcze miał być
utrwalony na kamieniu.
b. Objawienie się Boga Przymierza 24:9-11
c. Mojżesz udaje się na górę po tablice kamienne oraz dalsze prawa i ustawy 24:12-18
B. Budowa Przybytku – Namiotu Spotkania (miejsca kultu) czyli miejsca spotkania z Bogiem „mieszkanie dla Boga” 25-40
1. Plan Boży dotyczące Przybytku przedstawiony 25-31
a. Dary Izraela na budowę Przybytku 25:1-7
b. Instrukcje dotyczące budowy Przybytku 25:8-27:21
(1). Cel budowy Przybytku 25:8-9
(2). Arka Przymierza i Płyta Przebłagania 25:10-22
(3). Stół chlebów pokładnych (oblicza) i naczynia 25:23-30
(4). Świecznik siedmioramienny i przyrządy do niego 25:31-40
(5). Namiot 26:1-14
(6). Deski na ściany 26:15-30
(7). Zasłona (wewnątrz zasłona) 26:31-35
(8). Kotara (zewnętrzna zasłona) 26:36-37
(9). Ołtarz całopalenia 27:1-8
(10). Dziedziniec 27:9-19
(11). Oliwa do świecznika 27:20-21
c. Instrukcje dotyczące kapłanów 28:1-29:46
(1). Szaty kapłańskie 28:1-43
(a). Boży nakaz sporządzenia szat 28:1-5
(b). Efod z pasem 28:6-14
(c). Pektorał (Napierśnik) 28:15-29
(d). Urim i Tummim 28:30
(e). Suknia arcykapłańska – Meil 28:31-35
(f). Diadem na turbanie zwanym: zawój lub tiara 28:36-39
(g). Cel odmiennych szat kapłanów 28:40-43
(2). Wyświęcenie kapłanów 29:1-37
(3). Nieustanna służba kapłanów 29:38-46
d. Dodatkowe Instrukcje dotyczące budowy Przybytku 30:1-31:18
(12). Ołtarz kadzielny lub kadzenia 30:1-10 („złoty ołtarz” 39:38; Lb 4:11)
(13). Podatek na potrzeby Przybytku (pogłówne) 30:11-16
(14). Kadź miedziana (Kadź z brązu) 30:17-21 („morze” 1Krl 7:23-26; 2Krn 4:2-6)
(13). Święty olej 30:22-33
(14). Święte kadzidło 30:34-38
e. Wybór rzemieślników (wykonawców robót) 31:1-11
f. Szabat znakiem Przymierza 31:12-17
g. Dwie tablice Świadectwa (zapisane palcem Bożym) 31:18
2. Plan Boży przerwany ludzkim planem – złotym cielcem 32-34
a. Złamanie Przymierza przez Izraela 32:1-6
– kult złotego cielca przedstawiającego Boga Jahwe
b. Bóg pragnie surowo ukarać Izraela 32:7-8
c. Mojżesz wstawia się za grzeszącym Izraelem 32:9-14
d. Mojżesza reakcja na grzech Izraela 32:15-29
e. Mojżesz wstawia się za pokutującym Izraelem 32:30-35
f. Reakcja Boga 33:1-34:35
(1). Bóg usuwa swą obecność 33:1-11
(a). Namiot Spotkania usunięty poza obóz 33:1-7 nakaz wyruszenia
(b). Bóg rozmawia tylko z Mojżeszem 33:8-11 w Namiocie Spotkania
(2). Bóg nie odrzuca Izraela 33:12-23 Modlitwa Mojżesza
(a). Bóg pokazuje Mojżeszowi swą drogę 33:12-17 (modlitwa Mojżesza)
(b). Bóg pokazuje Mojżeszowi swą chwałę 33:18-23
(3). Bóg odnawia Przymierze z Izraelem 34:1-35
(a). Sporządzenie dwóch nowych tablic 34:1-4 (powrót do Prawa)
(b). Objawienie natury Boga 34:5-9
(c). Odnowienie Przymierza z Mojżeszem: jako przedstawicielem narodu 34:10-28
(d). Powrót Mojżesz do ludu z jaśniejącą twarzą 34:29-35
3. Plan Boży dotyczący Przybytku zrealizowany 35-40
a. Pamiętaj o szabacie (świętym odpoczynku) w obliczu prac nad Przybytkiem 35:1-3
b. Izrael składa obfite dary na budowę Przybytku 35:4-36:7
(1). Dary materialne 35:4-29
(2). Dary w postaci prac 35:10:25-26
(3). Przedstawienie kierowników robót nad Przybytkiem 35:30-35
(4). Hojne dary przekazane chętnym rzemieślnikom 36:1-7
c. Izrael buduje Przybytek 36:8-39:43
(1). Wykonanie świętego Namiotu (schronienia dla rzeczy świętych) 36:8-38 (2). Wykonanie wyposażenia Namiotu (to co wewnątrz) 37:1-29
(a). Wyposażenie Miejsca Najświętszego: Arka i Płyta Przebłagania 37:1-9
(b). Wyposażenie Miejsca Świętszego: Stół: Świecznik i Ołtarz kadzidlany 37:10-29
(3). Wykonanie Dziedzińca i jego wyposażenia (to co na zewnątrz) 38:1-20
(4). Podliczenie materiałów użytych do budowy Przybytku 38:21-31 (złoto: srebro: miedź)
(5). Wykonanie szat kapłańskich 39:1-43
d. Ustawienie i poświęcenie Przybytku 40:1-33
(1). Boża instrukcja dotycząca: 40:1-15
(a). Ustawienia Przybytku 40:1-8
(b). Poświęcenia Przybytku 40:9-11 (zrealizowane w Kpł 8:10-12)
(c). Poświęcenia kapłanów 40:12-15 (zrealizowane w Kpł 8:30)
(2). Ustawienie Przybytku według Bożej instrukcji 40:16-33
e. Boża chwała wypełnia Przybytek 40:34-38
Podsumowanie:
Księga Wyjścia opowiada o narodzinach i życiu Mojżesza: powołanego przez Boga wodza i prawodawcy Izraela oraz o powstaniu Izraela: jako narodu Bożego. Są tu trzy główne tematy: [ I ] uwolnienie Izraela z niewoli (odkupienie): [ II ] oddzielenie Izraela od Egiptu (ochrona: prowadzenie i zaopatrzenie podczas podróży) oraz [ III ] ustanowienie Izraela: jako narodu Boga. Idąc trochę głębiej: widzimy w tej księdze pięć sekcji: [1] zamieszkały w Egipcie naród zostaje zniewolony; [2] zniewolony naród zostaje uwolniony; [3] uwolniony naród zostaje oddzielony (poprowadzony i zaopatrzony); [4] oddzielony naród zostaje poinstruowany oraz [5] poinstruowany naród buduje mieszkanie dla Boga. Księgę Wyjścia otwiera smutny obraz ucisku i niewoli Izraela: a zamyka radosny obraz chwały i obecności Bożej.